Przegląd Kolekcje Sztuki to nowa inicjatywa kulturalna w Lublinie. Pierwsza edycja Kolekcji będzie poświęcona sztuce STAROPOLSKIEJ. W ramach przeglądu będziemy prezentować dzieła staropolskie, tak ważne dla początków kształtowania się rodzimej kultury.
O PROJEKCIE
Przełom w kulturze polskiej u schyłku wieków średnich związany jest z pojawianiem się piśmiennictwa w języku rodzimym, nowego kamienia węgielnego kultury narodowej. Przetłumaczenie Biblii na polski, wreszcie pojawienie się dzieł Mikołaja Reja z Nagłowic, Jana Kochanowskiego i Andrzeja Frycza Modrzewskiego pozyskuje dla naszego języka miejsca w literaturze europejskiej.
Formowanie się języka polskiego w tych dziełach samo w sobie daje potężny impuls rozwojowy dla całej rodzimej kultury. Konieczność pomieszczenia treści religijnych, metafizycznych, filozoficznych i polityczno-społecznych stanowi zarówno wyzwanie jak i siłę napędową rozwoju języka polskiego, który staje się nośnikiem kultury coraz silniejszego państwa, wchodzącej w intensywne relacje z innymi kulturami europejskimi.
Język narodowy daje wspólnotom ludzkim zarówno poczucie odrębności jak i przestrzeń odnajdywania wartości uniwersalnych, scalających rodzaj ludzki.
Dziś zwrot teatru ku dramatycznym tekstom staropolskim oznacza wewnętrzny i głęboki zwrot ku korzeniom naszej kultury, ku jej treściom, które pozostają żywe. Właśnie tam, u źródeł stawania się pierwszych form językowych doznajemy szczególnej mocy tych treści, ich bezpośredniego oddziaływania i rezonowania w naszej wrażliwości. Tu także pełniej dociera do naszej świadomości harmonia wartości fundujących polską kulturę.
Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj – wyimek z Artykułów Henrykowskich, uznawany za pierwsze polskie zdanie, mówi mężczyzna do kochanej kobiety i oznacza mniej więcej tyle: Pozwól, niech ja teraz popracuję przy żarnach, a ty sobie odpocznij. Słyszymy w nim ciężkie pocieranie kamienia o kamień w procesie mielenia zboża na mąkę do wspólnego chleba, czujemy ludzki wysiłek i utrudzenie, słyszymy troskę i miłość bliźniego, a także realizację ewangelicznego wezwania „jedni drugich brzemiona noście”.
Te treści zostały wpisane w fundamenty naszej kultury. Chcemy by dziś wybrzmiewały w łączności z pierwszymi świadectwami ich świadomości.
Kurator artystyczny: Jarosław Gajewski
Radiowy Teatr w Teatrze
Od niemal stu lat sprawia, że potrafimy patrzeć z zamkniętymi oczami, a myśli i emocje inspirują dźwięki, które przesuwają granice poznania tak daleko, jak sięga nasza wyobraźnia…
Słuchowiska w Teatrze Osterwy
Od listopada 2018 do lutego 2020 roku odbyło się kilka ciekawych premier odwołujących się do tekstów staropolskich…
Panel dyskusyjny – rozmowy eksperckie o teatrze
Premierom słuchowisk towarzyszyć będą dyskusje i rozmowy, do udziału w których zaproszeni zostaną twórcy spektakli oraz wybitni badacze zajmujący się teatrem i dramatem staropolskim…
Teatr telewizji – projekcje w Teatrze Starym
Jednym z ważniejszych tekstów staropolskich w naszej literaturze jest Historyja o Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim…